türban sorunu

ozneka

Belkide feminizmin en zor ve feministler arasinda fikir farklılıkları nin en cok oldugu konulardan biri: Türban.

Bu konudaki fikirlerinizi belirtirken lutfen argumanlarinizi birey, topluml ve dini boyutlari tartisarak ve tartarak paylasin.

Turban tasimak bireyin özgurlugu mudur, öyleyse özgur bir birey neden turban tasimak ister?
Turbanin toplumdaki rolu ve yarattigi etki neler, neden savunulmali neden karsi cikilmali?
Dini tartismak bu anlamda yanlis ve anlamsiz olur ama turban tasiyan kadinlari "yargilamak" ayni zamanda onlarin din özgürlüğünü kisitlamak olmaz mi?

Ateist, laik sayilacak bir toplumda bile turbani tartismak cok zor/sakincali. örn Fransada bu yaz (2016) yasanan "burkini" olayinda Isvec medyasinda feminstler arasinda adeta fikir savasi cikmisti.Feminist girişim parti baskani Gudrun Schyman burkini giyerek polisin ve fransa hukukunun siddetine maruz kalan kadina destegini gösterirken Namus cinayetlerini durdumak isteyen ulusal organizasyon GAPF, isvecli siyasetcileri ve feministleri bu konuda daha cesur olmaya davet etmisti. GAPF a göre isvecli siyasetciler türbani tartisirken irkici(islamofob) damgasi yemekten korktuklari icin türban kültürüne, gelenegine ve zihniyetine magruz kalan kadinlara ihanet ettimis olduklarini ve onlara sahip cikmadiklarini vurgulamisti.
Özgurlugu tartismak degilde, bu konuyu cözebilmek icin galiba kadinlarin türban kullanmasi kime özgurluk sagladigini ve türban tasimanin nasil özgürlük sayilabilecegini tartismak gerekiyor..

Hasan Göktürk

Özelin mutluluğuna ve genelin huzuruna nasıl bir katkısı var örtünmenin? İhtiyacın ötesinde bir giyim ancak ötekisini kapsamayla, ötekisini (artık öteki her neyse, her kimse ve her ne sebepleyse) bağlamayla ilgilidir. Benim ne giyeceğim, nasıl giyeceğim seni, sizi nasıl ve neden ilgilendirir. İlişkilerin özelleşmesi, özelin geneli yönetme istemi. Bir cinsin kendi özelini kurma ve genele tezahürü. Siz bir bedene sahip olmadan onu yönetemezsiniz. Örtünmenin tarihsel kodunda erkeğin kadın zaafiyeti ve kadını kontrol etme istemi var; örtünme kadına içkin değildir doğası gereği (ki bu erkek için de bir kural değildir) yaratıcı bir bedenin görselliği dikkat çekicidir ve bu önlenemez bir tepkimedir. Örtünmeden önce kadını yenmiştir erkek. (Buranın yenilmenin tarihsel verilerini açığa çıkarmalıyız) Ama yenmek tam hakimiyeti getirmez, onu terbiye etmelisiniz ki sahip olduğunuz egemenliği koruyabilesiniz. Örtünme kadının ilk kölelik zincirlerindendir. Tarihsel bilinçten, kadın bilincinden yoksun bir kadın bütünüyle erkeğin algısındadır ve ona hizmet eder. Kendisi için 'çzeli için' savaştığını zannederken bile bu böyledir. Çünkü kadın bağlamından koparılmıştır, ruhunu ve bedenini eril sistemin değer yargılarında üretmektedir.
Güvenden öte yada onları savunmaktan ziyade mevcudu anlaşılır kılmanın tarzı yöntemini bulmak, ve kadına içkin ne varsa adeta yeniden keşf ederek yaşama, ilişkilere dökmek, ciddi ideolojik, politik eylemsel bir harekete kavuşmak gerekir.. Gerisi bizim ahlar ve vahlar dünyamızda iyi niyetimize kalmış...

hana

Bu konuda duygularım pek karışık. Ben türbanın altında yatan anlamın kadını pek çok yönden aşağıladığını düşünüyorum. Hem kadını cinsel obje olarak görüp onu metalaştırıyor hem de cinselliğini kontrol altına alıyor. Yalnız kadınların giyiminin sınırlandırılması da ayrı bir boyutu bu aşağılamanın. Bugünse takan kadınların türbanı böyle yorumlamadığını hatta bu yoruma karşı çıkacaklarını düşünüyorum. Türbanı inancı için yani sorgulamadan ya da toplumdan öyle gördüğü için takıyor kadınlar. Bize tepkili olanlar çok aralarında(feministlere veya ateistlere) ama Reçel gibi feminizmle islam arasında köprü kurmaya çalışanlar da var. Özellikle büyük şehirlerde büyümüş üniversite okumuş türbanlılar arasında kendini feminist diye tanımlayan kalabalık bir grup da var. Türbanlılar bu ülkede çoğunluk. Onların kendini feminist olarak tanımlaması kalabalıklaşmamız demek. Diğer yandan türban toplumda ahlakla özdeşleşen ve onu takmayanı karalamaya musait bi olgu. Şahsen toplumun ahlak anlayışı gözümde değersiz ama yine de, muhafazakar bir ilçede yaşadığımdan belki, ahlaksız diye anılmaktan korkuyorum. Malum diz boyunda eteği mini sayan ve mini etek giyene tecavüzü maruz gören iğrenç bir zihniyet var bu ülkede. Türbanın bir ölçüde takmayanı dolaylı yoldan zor durumda bırakabilecegini düşünüyorum. Yine de aynı zihniyetteki erkekler gözümüze batmazken kadınların eleştirilmesi rahatsız edici. Türbanli kadını genelleyince türbanın kadına yaptığını yapıyor oluyoruz bence. En iyisi ben türban yekpare bir zihniyeti temsil etmiyor artık diyerek bitireyim.

suffragettex

açıkçası türbanlı kişileri dışlayan feministleri samimi bulamıyorum düşünce biçimini sevmeyebilirsin ama onun istediği biçimde gezme hakkına karışmak eşit davranmaya aykırı, bir müslümanım ama dini araştırıyorum ve bazı şeylerin yorumdan ibaret olduğunu düşünüyorum (türban gibi) o yüzden türban takmıyorum yanlış veya doğru onu tartışacağımız başka konu da olur elbette ama konu bu değil, türban takması feminist olmaya veya haklarını savunmasına engel değil bu yüzden kimseyi dışlamamak gerektiğini düşünüyorum

domatescorbasi

herkes istediği kıyafeti giyebilir hatta isterse kıyafet bile giymez. bir kişinin seçme özgürlüğüne karışmak, onun ne giyip ne giymediğine karar vermek asıl baskıdır. bence feministlik tüm kadınların haklarını savunup da türbanlılara tü kaka demek değil.

kayipatlas

Bence herkes istediğini giymeli, istediğine inanmalı kısacası kimseye hesap vermek zorunda olmadan ve başkalarına zarar vermeden istediğini yapmalıdır. Çok klişe bir cümle olduğunun farkındayım ama durum bu.

Bir kadın başını örtmek isteyebilir. Bunu da tamamen inandığı dinden dolayı ya da kendisine öyle doğru geldiği için yapıyorsa kimse ona karışmamalıdır ama eğer işin içinde zorlama varsa durum değişir elbette. Bir kadın nasıl başını açmak istiyorsa bir başkası da örtmek isteyebilir. Bu gayet doğal bir durum.

zabelbuyudu

Kadınların özgürlüğü meselesinde hiçbir mevzunun tekil olmadığını düşünüyorum. "özgür " bir kıyafet olamayacağı gibi bu yolla özgürleşen bir insan da olamaz. olan ancak iradaye dair kazanımlar elde etmektir.

ozneka

özgür bir kiyafet yok.. peki ezen, sinirlandiran kiyafetler yok mu?
Islam da kadinlar allah tan erkeklere bir emanet, namus kültürüyle koruyup kontrol ettikleri bir emanet. Bir kadin örtünerek öncelikle kendini yabanci erkeklerin bakislarindan ve arzularindan koruyor, ve böylece korunacak bir namusu oluyor. Bu namus olusturulmasa erkek koruyamaz, emanete sahip cikamaz. Bu anlamda, bir erkege emanet, köle olmamak icin; özgür bir birey olabilmek icin turban bir engel degilmidir? Bir kadin cinsiyetinden, cinselliginden ve dogurganligindan öte bir insan, herseyden öte bir birey oldugunun farkinda olmasi gerekirken türban güclü bir kontra etki yaratmiyormu?

munisem

Kadın ya da erkeğin  başına bir örtü takması, gerek İslam gerek diğer dinlerde ve eski toplum örf adetlerinde şeref haysiyet zenginlik belirtisi idi. Başı açık gezmek de fakirlik ,zillet, düşkünlük belirtisidir.Hz Ömer, Çağrı gibi İslam tarihini anlatan  filimlere  bu açıdan bakıldığı zaman kölelerin yada düşkün insanların toplumda baş açık yalın ayak yarı çıplak gezdiği müslüman olduktan sonra başlarına örtü takıp  diğer kıyafetleri giyerek özgür,zengin ve daha şerefli duruma geldikleri görülür. Örtü, giyim kuşam bu anlamda şerefin zenginliğin sembolü, çıplaklıkta zilletin fakirliğin sembolüdür.Birinci dünya savaşına kadar bu durum böyle devam etmiştir.Savaştan sonra savaşın getirdiği yıkıcılığın ve fakirliğin etkisi ile kadınların giyim kuşamı da fakirleşmiştir……

 

Nedir bu türbanın sorunu diye bir başlık açılacağına NEDİR BU TEŞHİRCİLİK DÜZEYİNDE AÇIKLIĞIN SORURUNU diye bir başlık açılmalıdır.Çünkü kadınların teşhircilik düzeyinde açık giyinmeleri çocuklara tecavüz de dahil  hertürlü sapıklığın   gizli sebeplerinden biridir.Deniyor ki kadın açık saçık kıyafetler giyerek toplumu kadın vücuduna alıştırsın.Erkekler kadının örneğin bir göğsünü gördüğünde kolunu görmüş gibi etkilenmesinler.Tahrik olmasınlar.Bu düşünce ve uygulama  kısa vadede iyi bir şeymiş gibi görünüyorsa da uzun vadede sıkıntılı bir durumdur.Erkek kadınlardan cinsel anlamda etkilenmediğinde bu defa kapalı olana çocuğa hem cinsine ilgi göstermektedir. Çünkü  erkekteki cinsellik dürtüsünün hedefi değişmiştir.Erkek kadına ilgi göstermeyip başka alanlara kaydığı zaman da kadında olan cinsel dürtü bu defa kadın kadına veya diğer canlılara yönelmektedir.Sonuç olarak uzun vadede doğal hayatın yani canlılık ve çoğalma devam etmeyecektir.Hatta öyle olacak ki eş cinsel bireyler bile türemeyecektir.Bu bireylerin var olabilmesi  için de   gene çoğalma ve canlılığın devam etmesi gerekir çünkü….

ozneka

Istedigin basligi acmakta özgursun. Actigim bu baslikta turbani tarihi bir acidan tartismiyoruz, öyle olsaydi inan senin yazdigin romantik masallari degil erkeklerin türbanla uyguladigi siddeti konusurduk.

Birinci dunya savasi ve ikinci dunya savasi erkeklerin cepheye gitmesiyle kadinlarin "özgurluge" adim atabilmeleri konusunda önemli gösterilirken senin yorumun gercekten gulunc. Erkekler savasa katiliken toplumdaki yerini (isini ve gücünü) kadinlar devr aldilar (Az/cok) ve örtülerini veya önluklerini cikarip calismaya ve ev gecindirmeye baslamalari fakirligin sembolu olamaz, böyle yorumlanamaz. Basi kapatmak bizim toplumumuzda herzaman icin seref, namus meselesi olmustur. Musluman bir toplumda kadinin örtunmesi ancak söyle "özgurluk" gibi sayilabilir: artik toplumda dislanip, yan gözle bakilmaz ve bir anlamda daha özgur harket edebilir, malum gavur/kafir kadinlara fahise gözu ile bakiliyor (hala) ve onlara yönelik tecavuzu mesrulastiran bir cok gelenekler/degimler/yazilar var islam da/osmanli da. 

Tecavuz etmenin gizli sebeplerden biri kadinlarin "acik" giyinmesi ise, erkeklerin "acik" giyinmesi kadinlari neden tecavuz etmeye itmiyor? Tecavuzu ve istismari neden erkeklerle bagdastiriyoruz? Cunku onlar böyle bir "yetki" olusturdular kendilerine. Cinsellik onlarin kosullarindan olusuyor, tipki seninde yazdiklarinla yansittigin gibi: kadin giyimiyle, kusamiyla ve butun varligi ile erkeklerin cinsel durtulerini, zevklerini ve arzularini erkegin istedigi/buyurdugu/zorladigi sekilde karsilamali, öne cikarmali veya gizliyerek uyandirmamali.

Ve sen: erkeklerin bir kadinin "göğsünü gördüğünde kolunu görmüş gibi" olmalari gerektigini savunan insanlari elestirirken "kolunu görunce 'meme' görmus gibi" etkilenenleri savundugunun farkinda misin? Basini kapatmak hicbir zaman yeterli bir kapanma olarak görulmuyor, turbanlilar surekli elestiriliyor vucut hatlari elleri, ayaklari gözukuyor diye. Bu insanlara göre en hayirli ve en makbulu kadinlarin parmaklarina, gözlerine kadar kapanmalari: yok olmalari. 

Eger kadinin tum vucudu kapatilmasi, gizlenmesi, yok edilmesi gerekiyorsa: kadin neden var, Neden yasiyor?
-Cunku acilip, görukmesi ve var olmasi gerektigi bir yer var: kocasini tahrik etmesi gerektigi zaman! Sizin gözunuzde Kadin sadece erkegin arzularini ve isteklerini karsilamak icin varlar ve erkeginin olmadigi yerlerde kadinlarda yok olmali. 

Eger erkek kadindan tahrik olmazsa baska "seylere" yönelir ve soyumuz kurur, tecavuzler cogalir ve ayrica kadinlarda kadinlara yönelir diyorsun ve cinselligin insanin olusturdugu ve kontrol edebildigi, istedigi yöne (cinsiyete/objeye) yönlendirebildigini önesuruyorsun. Peki bir erkek bir erkege yönelebiliyorsa neden memesi tahrik etmeyen bir kadina yönelemez, sonucta erkeklerin memeleride tahrik etmiyor? Ve eger tahrik olacagi seyleri kendi secebiliyorsa kadinin meme ve kalca haricinde arzulayacak birseyi yok mu, insanlar partnerlerini sadece fiziksel özelliklerine göre secmiyor degil mi?  

Sana burada daha fazla ne diyebilirim bilmiyorum, yazdiklarim aslinda sana söylemek istediklerim degil ama madem bir sözlukteyiz uyum saglamak, saygi adina bu yorumu yazdim...  

Kızıljin

Türban konusu gerçekten fazlasıyla hassas bir konu. Bugun kadının açık giyinmesi türban takmaması kimsenin eleştirmeye hakkı olmayan bir şey olduğu için bir türbanlınin da türban takmasinin eleştiri konusu olması yanlıştır bence. Evet feminizm açısından bakıldığında erkegin pis nefsini engellemek için kendi bedenini kapatmak zorunda değilim diyebiliriz, diyoruz, diyorum. Ama inanç vicdan işidir ve kişi şeriat hukukundan ziyade Tanrıya inanir şeriat hukukunu çoğu bilmez. Tanrıya inandığı benimsediği için kapanmak isteyebilir bunu erkegin nefsine engel olmak değilde Tanrı istediği için. Ben bunu yadirgamiyorum açıkçası. Kendi hayatım üzerinden karar verdiğimde nasıl kı açık olmayı tercih ediyorsam o da türbanı tercih edebilir. Türbanlı olması kadın haklarını ihlal ediyor kadıni erkekten aşağı görüyor anlamına gelmez neticede. İnançlar Tanrı odaklidir ayetler derinlemesine incelenmez. İnanç da kişinin içinden gelen bir şey. İnanıyordur varlığına ve kabul ediyordur bu kişilerin seçimi. Türban da bir seçimdir ve isteyen takabilir. Türban yanlistir uygulanmamalıdır der isek bahsettiğimiz özgürlüğü kendi teorimizle yok etmiş oluruz, fikrimce.